کود آلی بقایای تخمیر شده ی زباله های شهری , یا ضایغات زراعی و کشاورزی و کود دامی است بی آنکه زیانی برای خاک های کشاورزی داشته باشد ؛ باعث حاصلخیزی و توان بیشتر آن می شود . یکی از عوامل مهم استفاده مواد آلی جلوگیری از آلودگی خاک و آب بوسیله ی مواد شیمیایی بوده است. زیرا کود های آلی فرآورده های طبیعی اصیل و بدون خطر هستند که به تنهایی می توانند برای پایداری کشاورزی مناسب باشد . استفاده از کود ها صرف نظر از آنکه زیان و خطرات سویی را در کشاورزی و امور مرتبت بر آن ندارد ؛ از لحاظ اقتصادی هم مشکلاتی را که هم اکنون کشور های در حال توسعه در زمینه ی واردات و صادرات کود های شیمیایی و معدنی با آن روبرو هستند ؛مرتفع می سازند .کود های آلی:
با توجه به تنوع منابع کود های آلی می توان این مواد را به شرح زیر طبفه بندی نمود:
1- کودهای حیوانی.
2- کمپوست حاصل از ضایعات کشت وصنعت های تولید قارچ خوراکی .
3- کمپوست حاصل از ضایعات کارخانه های دخانیات .
4- کمپوست های حاصل از بقایای شاخه و برگ درختان.
5- کمپوست های حاصل از تخمیر سبوس برنج و کلش گندم .
6- کمپوست های حاصل از ضایعات کار خانه های قند.
7- کمپوست های حاصل از تخمیر زباله های شهری .
8- کمپوستهای حاصل از تخمیر آزولا .
9- کمپوست های حاصل از تخمیر فاضلاب شهری.
10- کمپوست های حاصل از تخمیر ضایعات نیشکر.
11- کود های آلی از پودر استخوان و ضایعات ایستگاه های پسته و به عبارت دیگر هر ماده آلی که بتواند نسبت کربن به ازت خاک را اصلاح ؛ غلظت عناصر غذایی مورد استفاده گیاهان زراعی را افزایش و PH خاکهای آهکی را کاهش دهد.
در جدول زیر تعدادی از مواد آلی با درصد عناصر غذایی موجود در آنهاگنجانده شده است.
منبع کودآلی ازت فسفر پتاسیم کلسیم منیزیم گوگرد کلر
لجن فاضلاب فعال ./6 2/2 - 5/2 5/1 4/0 5/.
خون خشک شده ./13 - - 5/0 - - 6/0
آرداستخوان خام 5/3 0/22 - 5/31 0/1 2/0 2/0
آرد استخوان بخار داده /02 /028 - /032 5/0 2/0 -
آرد پوسته کاکائو 5/2 0/1 0/3 5/1 5/0 - -
آرد سویا 0/7 2/1 5/1 5/0 5/0 2/0 ـــ
کود مایع، حیوانی 0/7 0/10 ـــ 5/15 5/0 4/0 7/0
ساقه توتون 5/1 5/0 0/5 0/5 5/0 4/0 2/1
پسمانده ماهی (خشک شده) 5/9 0/6 ـــ 5/8 5/0 2/0 5/1
بطور کلی به موادی که از لاشه ؛پس مانده ها و فضولات حیوانی ؛ گیاهی ؛ انسانی و خاک روبه ها به وجود می آید مواد آلی گفته می شود .